تحول ديجيتال (Digital Transformation)، تغيير بنيادين کسب و کار، فعاليت‌ها، فرآيندها و مدل‌هاي سازماني در راستاي استفاده از فرصت‌هاي دنياي تکنولوژي است. در حالي که از اصطلاح تحول ديجيتال بيشتر در مفاهيم کسب و کار استفاده مي‌شود، نمي‌توان تاثير آن‌را بر مابقي بخش‌ها مانند سازمان‌هاي دولتي و محيط زيستي فراموش کرد. تمامي کسب و کارها و سازمان‌ها در تلاش هستند تا با استفاده از تکنولوژيهاي موجود يا نوظهور، پاسخ‌هاي جديد و بهتري براي مسائل خود پيدا کنند.
در برخي کشورها مانند ژاپن، تحول ديجيتال تمام بخش‌هاي زندگي را تحت تاثير قرار داده است. ژاپن در نظر دارد با استفاده از طرح جامعه 5?0 (Society 5.0)، که بسيار وسيع‌تر از طرح صنعت 4?0 (Industry 4.0) است، زيرساخت‌هاي فرهنگي کشور را نيز متحول کند. تحول ديجيتال سفري با چندين هدف در هم تنيده است و در انتهاي اين سفر مي‌خواهيم به بهبود مستمر در فرآيندها، بخش‌ها و ايستم‌هاي کسب و کار دست پيدا کنيم.
البته که در اين بين عنصر انساني بسيار کليدي است؛ مخصوصا در بخش‌هاي همکاري و فرهنگ. شواهد نشان مي‌دهد که انسان‌ها «ديجيتال» را براي همه چيز نمي‌خواهند و روابط انساني برايشان با ارزش است. اما حتي در بخش‌هاي غيرديجيتال، تحول ديجيتال نقش به‌سزايي در قالب افزايش کارايي و بهره‌وري ايفا مي‌کند.
هدف استراتژي تحول ديجيتال ايجاد امکان استفاده بهينه، سريع و خلاقانه از فرصت‌ها و امکانات تکنولوژيهاي جديد و تاثيرات آن‌ها در آينده است. يک مسير تحول ديجيتال نيازمند نقشه راه دقيق و کامل با درنظر گرفتن تمامي ذي‌نفعان است. البته دقت داشته باشيد که در اين نقشه راه، اهداف ممکن است با توجه به تغييرات مستمر استانداردهاي تحول ديجيتال و نوآوري ديجيتال نياز به بازبيني داشته باشند. تکنولوژيهاي ديجيتال و نحوه استفاده از آن‌ها در زندگي، کار و جامعه، هميشه باعث تغييرات در کسب و کارها بوده‌اند و خواهند بود. نکته قابل توجه اين است که سرعت اين اتفاق در حال رشد سريع است و شتاب آن بيشتر از تغييرات سازماني است.
شايد کلمه «تحول ديجيتال» به درستي بيان‌گر حقايقي که پوشش مي‌دهد نباشد. برخي ترجيح مي‌دهند از کلمه جايگزين «تحول ديجيتال کسب و کار» که بيشتر با جنبه کسب و کاري هم راستا است استفاده کنند. در واقع تحول ديجيتال يک مفهوم کلي است که محدود به کسب و کار نمي‌شود و شامل انواع تغييرات در حوزه‌هايي مانند دولت، جامعه و قوانين است. تکاملات تکنولوژي از جمله رايانش ابري، کلان داده و هوش مصنوعي در سه دسته زير قرار مي‌گيرند:
- فعال کننده تحول ديجيتال
- دليل نياز به تحول ديجيتال (به اين دليل که بر رفتار مشتري تاثير مي‌گذارند و يا کل صنعت را تحت تاثير قرار مي‌دهند)
- شتاب دهنده نوآوري و يا تحول
بايد توجه داشت که تکنولوژي تنها بخشي از معادله است و همانطور که قبلا هم ذکر شد تحول ديجيتال مفهومي کلي‌نگر است.
کتاب نقشه راه تحول ديجيتال براي سازمان‌هايي که قبل از فضاي مجازي و يا حتي اينترنت به وجود آمده‌اند، راهنمايي است براي رسيدن به بازاريابي آنلاين رقابتي و رشد در دنياي ديجيتال. کتاب به خواننده‌ها کمک مي‌کند تا با مفهوم پلتفرم آشنا شوند و نحوه تدوين استراتژي آنلاين را ياد بگيرند. اين روزها بسياري از کتاب‌هاي کسب و کار تمرکزشان بر روي استارت آپ‌ها است. استارت آپ‌هايي که از طرفي محصولات نوين ديجيتالي ارائه مي‌دهند و از طرفي به راحتي در دنياي ديجيتال کسب درآمد مي‌کنند. اما عاقبت کسب و کارهاي قديمي‌تر و جاافتاده‌تر چه مي‌شود؟
در بسياري از گفتگوها وقتي از برنده رقابت بلاک‌باستر و نتفليکس صحبت مي‌شود، همه بر روي موفقيت چشمگير نتفليکس تمرکز مي‌کنند. نکته مهمي که معمولا جا مي‌ماند اين است که بلاک‌باستر چه کاري مي‌توانست انجام دهد تا اين اتفاق برايش نيفتد؟
کتاب آقاي ديويد راجرز براي اين نوع کسب و کارها است. کسب و کارهاي جا‌افتاده که بايد براي نوآوري و رشد از ابزارهاي ديجيتال استفاده کنند تا از بين نروند. با آگاه شدن نسبت به فضاي ديجيتال، اين کسب و کارها مي‌توانند به نوآوري‌هايي با طول عمر بلند اميدوار باشند. در واقع ديويد راجرز مي‌خواهد بگويد کسب و کارهايي که در دسته استارت آپ قرار نمي‌گيرند بايد فرضيات خود را درباره پلتفرم، رقبا، نوآوري و مشتريانشان بازبيني کنند. اکنون قوانين بازي تغيير کرده است. ديگر نبايد مانند سال‌هاي پيش به دنبال ساختن يک پلتفرم غيرقابل دست‌يابي باشيد. بلکه بايد به دنبال يافتن راه‌هاي ارتباطي با رقبا و مشتريان در صنايع مختلف باشيد.
نويسنده به جاي ارائه راه‌کارهاي دم‌دستي مانند راه‌انداختن صفحه اينستاگرام و منتظر نتيجه ماندن، تمرکز بر ديد تحليلي دارد. او سعي مي‌کند شما را براي بازبيني و دست‌يابي به استراتژي بازاريابي مناسب، به فکر وادارد تا با استفاده از روش‌هاي متفاوت، مزيت رقابتي سازمان خود را افزايش دهيد. هدف نقشه‌راه تحول ديجيتال اين نيست که به شما ياد بدهد چگونه فالوورهاي جديد در توييتر جذب کنيد، بلکه تمرکز کتاب بر اين است که علاوه بر توييتر، کسب و کار شما به چه چيز ديگري براي اثبات کردن خود نياز دارد.
ديويد راجرز، رئيس دانشکده ديجيتال مارکتينگ و استراتژي کسب و کار ديجيتال مدرسه کسب وکار کلمبيا و بنيان‌گذار کنفرانس BRITE(Brands، Innovation and Technology) است. او تجربه مشاوره Google، GE و Toyota را در حوزه استراتژي ديجيتال در کارنامه خود دارد. راجرز در اين کتاب بيان مي‌کند تحول ديجيتال در مورد تکنولوژي نيست؛ بلکه در مورد به‌روز کردن تفکر استراتژيک است. او با استفاده از مثال‌هاي واقعي شامل GE، British Airlines، New York Times و غيره بيان مي‌کند چطور نيروهاي ديجيتال، پنج دامنه‌ي کليدي استراتژي را تغيير شکل مي‌دهند. اين پنج حوزه، چشم‌انداز تحول ديجيتال را براي کسب و کار امروزي توصيف مي‌کنند:
- مشتريان
- رقابت
- داده‌ها
- نوآوري
- ارزش
همچنين نه ابزار براي تحول ديجيتال معرفي مي‌شود که مي‌توان آن‌ها را به صورت زير طبقه‌بندي کرد:
- ابزارهاي ايده‌پردازي استراتژيک
- نقشه‌هاي استراتژيک
- ابزارهاي تصميم‌گيري استراتژيک
- ابزارهاي برنامه‌ريزي استراتژيک
يکي از نقاط ضعف نسخه فارسي کتاب اين است که در کنار پانويس‌هاي خوب و شماره‌گذاري آن‌ها، شماره پانويس‌هاي نسخه اصلي از کتاب حذف نشده است. در نتيجه دو شماره‌گذاري براي پانويس در کتاب موجود است؛ يکي فارسي که به پانويس ختم مي‌شود و يکي لاتين که به جايي ختم نمي‌شود. کتاب البته تعدادي غلط ديکته‌اي نيز دارد. براي مثال «محتول» به جاي «متحول» و «افزايش مي‌کنند» به جاي «افزايش مي‌دهند». با توجه به اينکه چاپ اول کتاب است، اميدواريم در چاپ‌هاي بعدي مشکلات مذکور برطرف شود.
در انتها بايد گفت به جاي اينکه کسب و کارها وفق دادن خود با عصر ديجيتال را به تاخير بيندازند تا تحول ديجيتال به موضوع مرگ يا زندگي تبديل شود، لازم است بر جذب فرصت‌هاي در حال ظهور و حذف منابع رو به زوال تمرکز کنند و مسير تغيير را شکل دهند.
منبع : سايت معرفي و نقد کتاب وينش
درباره این سایت