امروزه تعداد بي‌شماري از مدل‌هاي کسب‌وکار نوآورانه در حال ظهورند و شرکت‌هاي تازه‌وارد، رقباي پر سابقه را که براي بقا به‌شدت در حال بازآفريني خود هستند، به چالش مي‌کشند. از ميان تمام کتاب‌هايي که درباره خلق مدل کسب‌وکار نوشته‌شده‌اند، کمتر کتابي به‌اندازه کتاب Business Model Generation نوشته استروالدر و پيگنيور به شهرت جهاني رسيده است. مايکل پورتر در توصيف اهميت اين کتاب مي‌گويد: «مدل کسب‌وکار، اساسي‌ترين گام در فرآيند انديشيدن به بقاي سازمان است.»

آن‌ها در اين کتاب مدلي به نام  Business Model Canvas يا بوم کسب‌وکار را براي کارآفرينان و تحليل گران کسب‌وکار پيشنهاد مي‌کنند و به کمک آن مي‌کوشند بخش‌هاي مختلف مدل کسب‌وکار و ارتباط آن‌ها با يکديگر را به شيوه‌اي ساده، قابل‌فهم و کاربردي تبيين کنند. سپس به روش‌هاي مختلف دست يافتن به بهترين مدل کسب‌وکار و نوآوري در مدل کسب‌وکار مي‌پردازند.
کتاب پر از مثال‌هاي شرکت‌هاي موفق و بررسي رفتار و مدل کسب‌وکار آن‌هاست. مثال‌ها، تقريباً گستره وسيعي از صنايع مختلف را در برمي‌گيرند. صنايعي همچون بانکداري، مخابرات همراه، نشر مدرن کتاب، اسباب‌بازي، کنسول‌هاي بازي، رومه‌ها، بيمه، صنايع بهداشتي و ….

در کتاب توضيح داده مي‌شود که مثلاً چرا شرکت گوگل به ارائه خدمات جستجو در اينترنت مي‌پردازد اما پولي بابت آن از کاربران خود نمي‌گيرد يا چرا شرکت اچ‌پي دستگاه‌هاي پرينتر خود را با زيان به فروش مي‌رساند اما همچنان شرکتي سودآور است.

اين کتاب در پنج فصل تدوين‌شده است که عبارت‌اند از : تابلوي طراحي مدل کسب‌وکار؛ ابزاري براي توصيف، تحليل و طراحي مدل‌هاي کسب‌وکار، الگوهاي مدل کسب‌وکار بر اساس مفاهيم توسعه داده‌شده توسط متفکران پيشرو عرصه کسب‌وکار، تکنيک‌هاي کمک به طراحي مدل کسب‌وکار، استراتژي از نگاه مدل کسب‌وکار و فرآيندي عمومي براي کمک به طراحي مدل کسب‌وکار که تمامي مفاهيم، تکنيک‌ها و ابزارهاي خلق مدل کسب‌وکار را به يکديگر پيوند مي‌دهند.

 در فصل اول کتاب با نه بخش اصلي در هر کسب‌وکار آشنا مي‌شويم. درواقع با نه نوع سؤال مواجه مي‌شويم که اگر به پاسخ آن‌ها فکر نکنيم پس از شکل گرفتن و توسعه کسب‌وکار، با هزينه‌هاي جدي و هنگفت پاسخ آن‌ها را خواهيم آموخت. اين بخش‌ها که همان بخش‌هاي بوم کسب‌وکار هستند را اين‌گونه فهرست کرده‌اند: مشتريان، ارزش پيشنهادي به مشتريان، کانال‌هايي که از طريق آن‌ها به مشتريان دسترسي پيدا مي‌کنيم، نحوه ارتباط با مشتريان، جريان درآمدي، منابع کليدي که کسب‌وکار ما بر پايه آن‌ها شکل مي‌گيرد، فعاليت‌هاي کليدي که کسب‌وکار ما را تعريف مي‌کنند، شرکاي اصلي و کليدي که کسب‌وکار با همکاري آن‌ها شکل مي‌گيرد و ساختار هزينه‌هاي کسب‌وکار ما.

همراه با تولد هر سازماني، مدل کسب‌وکار آن نيز متولد مي‌شود و اين امر نشان‌دهنده ضرورت توجه به طراحي آگاهانه مدل‌هاي کسب‌وکار دارد که کاربرد بسياري در علوم سازماني داشته باشد. استراتژيست‌ها بايد بدانند که مدل کسب‌وکار يک سازمان چيست تا بتوانند چالش سازمان در تعامل با محيط را درک کرده و براي گذر از آن استراتژي مناسب را فرموله نمايند. افراد کارآفرين بايد خود را به ابزار ترسيم و طراحي مدل کسب‌وکار مجهز نمايند تا بتوانند تراوشات ذهني خود را در قالبي درآمدزا قرار دهند تا بتوانند سرمايه‌گذاران را قانع نمايند و نوآوري‌هاي خود را به سرانجام برسانند. درصورتي‌که نوآوري‌هاي فناورانه، پروژه‌هاي ارائه محصول جديد به بازارهاي فعلي و نيز ارائه محصولات فعلي به بازارهاي جديد با طراحي مدل کسب‌وکار مناسب همراه نشوند، همگي به شکست خواهند انجاميد.اين کتاب ابزاري را در دست شما مي‌گذارد تا از آن طريق بتوانيد با استفاده از رويکردي نوين در مديريت به نام «رويکرد طراحي» با ترسيم و طراحي مدل کسب‌وکار به خلقي نوآورانه دست بزنيد و سازمان خود را متحول نماييد. در اين مسير،‌ مهم‌ترين ابزاري که به کار گرفته مي‌شود، بوم کسب‌وکار است.

اما بوم مدل کسب‌وکار چيست؟

چيزي که در اين کتاب از آن به‌عنوان بوم مدل کسب‌وکاري Business Model Canvas  نام‌برده شده، ابزاري مديريتي است که به شما اجازه مي‌دهد مدل کسب‌وکار خود را توصيف، طراحي و ايجاد کرده يا  آن را اصلاح کنيد. بوم مدل کسب‌وکار ابزار ساده تصويري و درعين‌حال بسيار قدرتمند است که نه بخش سازنده مدل کسب‌وکار يا همان سؤالات کليدي که در بالا به آن‌ها اشاره کرديم را شامل مي‌شود.

يکي ديگر از نکات برجسته در اين کتاب، بيان رابطه بين مدل کسب‌وکار و استراتژي در کسب‌وکار است و تأکيد مي‌شود که اين دو جايگزين يکديگر نيستند اما باهم همپوشاني‌هايي دارند. استراتژي يک شرکت متمرکز بر مأموريت، چشم‌انداز، محدوده محصولات يا خدمات و مواردي ازاين‌دست است که دربرگيرنده فعاليت‌هاي شرکت مي‌شود. و اينکه شرکت چگونه بايد از رقبايش متمايز باشد. اين قبيل داده‌ها مي‌تواند به‌عنوان ورودي‌هاي طراحي مدل کسب‌وکار مورداستفاده قرار گيرند که ممکن است در حين اين طراحي، به بازبيني يا اصلاح استراتژي‌هاي شرکت نيز پرداخته شود.

مطالعه اين کتاب به همه کساني که به دغدغه کسب‌وکارشان را دارند، چه استارتاپ‌ها و چه کسب‌وکارهاي باسابقه توصيه مي‌شود.

گفتني است انتشارات آريانا قلم اعلام کرده است که چاپ اين کتاب با رعايت مالکيت معنوي ناشر اصلي و با حفظ تمامي ويژگي‌هاي نسخه اصلي انگليسي انجام‌شده است. 

منبع : www.vinesh.ir